Các Trường hợp xin giấy phép quảng cáo dịch vụ khám chữa bệnh cho phòng khám

Mọi hoạt động quảng cáo nhằm giới thiệu, quảng bá dịch vụ KCB của phòng khám, dù được thực hiện dưới bất kỳ hình thức hay trên bất kỳ phương tiện nào, đều bắt buộc phải xin giấy phép xác nhận nội dung quảng cáo cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền trước khi tiến hành.

Biển hiệu có cần xin giấy phép quảng cáo không?

Một trong những điểm rủi ro pháp lý mà các phòng khám thường bỏ qua nằm ở ranh giới mong manh giữa “biển hiệu” và “bảng quảng cáo”. Việc phân biệt rõ ràng hai khái niệm này là rất quan trọng để tránh vi phạm không chủ ý.

• Biển hiệu (Không cần xin phép quảng cáo): Mục đích chính của biển hiệu là cung cấp các thông tin cơ bản để nhận diện cơ sở. Theo Điều 70 Nghị định 96/2023/NĐ-CP, nội dung bắt buộc trên biển hiệu phòng khám bao gồm: Tên đầy đủ của cơ sở, hình thức tổ chức, số giấy phép hoạt động, địa chỉ, số điện thoại và thời gian hoạt động.
• Khi nào biển hiệu trở thành bảng quảng cáo (Bắt buộc xin phép): Một biển hiệu sẽ bị coi là bảng quảng cáo và phải tuân thủ quy trình xin Giấy xác nhận nội dung quảng cáo khi nó chứa các yếu tố vượt ra ngoài thông tin nhận diện bắt buộc, mang tính chất giới thiệu, mời gọi, thu hút khách hàng. Các yếu tố này bao gồm:
  • Slogan, khẩu hiệu (ví dụ: “Tận tâm vì sức khỏe”, “Nụ cười rạng rỡ”).
  • Giới thiệu các dịch vụ cụ thể (ví dụ: “Chuyên cấy ghép Implant”, “Niềng răng trong suốt”).
  • Thông tin về chương trình khuyến mãi, giảm giá.
  • Hình ảnh minh họa cho dịch vụ, đặc biệt là hình ảnh so sánh “trước và sau”.
  • Các lời cam kết về hiệu quả.

Đây là một “cái bẫy” tuân thủ phổ biến. Nhiều phòng khám cho rằng việc trang trí biển hiệu với các thông tin dịch vụ là bình thường, nhưng về mặt pháp lý, họ đã thực hiện hành vi quảng cáo không phép.

Quảng cáo bắt buộc phải xin giấy xác nhận nội dung

Theo điều 17 Luật Quảng cáo 2012 định nghĩa khái niệm “phương tiện quảng cáo” một cách rất rộng, bao quát gần như tất cả các kênh truyền thông mà một tổ chức có thể sử dụng để tiếp cận công chúng.

Các phương tiện này bao gồm:

• Báo chí (báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử).
• Trang thông tin điện tử.
• Trang mạng xã hội.
• Các sản phẩm in ấn.
• Bảng quảng cáo, băng-rôn.
• Phương tiện giao thông.
• Hội chợ, hội thảo, sự kiện.
• Và nhiều hình thức khác theo quy định.

Như vậy, bất kỳ hoạt động nào có mục đích “giới thiệu đến công chúng” các dịch vụ KCB của một phòng khám, dù là miễn phí hay trả phí, đều được coi là hoạt động quảng cáo và bắt buộc phải có Giấy xác nhận nội dung quảng cáo từ cơ quan có thẩm quyền trước khi triển khai.

Các Yếu tố Bắt buộc trong Nội dung Quảng cáo

Pháp luật quy định rất rõ ràng về những thông tin tối thiểu phải có trong một quảng cáo dịch vụ KCB. Theo Điều 9 Nghị định 181/2013/NĐ-CP, nội dung quảng cáo phải phù hợp với những gì đã được cấp phép trong Giấy phép hoạt động và Chứng chỉ hành nghề. Mọi quảng cáo phải bao gồm các thông tin sau:

1. Tên và địa chỉ của cơ sở KCB:  Phải ghi chính xác tên đầy đủ và địa chỉ đã được cấp phép hoạt động.
2. Phạm vi hoạt động chuyên môn kỹ thuật chính: Đây là nội dung quan trọng nhất và cũng là nội dung thường bị vi phạm nhất. Quảng cáo phải nằm trong phạm vi chuyên môn được ghi trong Giấy phép hoạt động hoặc Chứng chỉ hành nghề đã được cơ quan y tế có thẩm quyền phê duyệt. Việc quảng cáo thiếu nội dung hoặc vượt quá phạm vi chuyên môn hoặc không có sẽ bị xử phạt nặng.

Về hình thức trình bày, Theo điều 18 luật quảng cáo, ngôn ngữ sử dụng phải ngắn gọn, thông dụng, dễ hiểu. Cỡ chữ trong nội dung quảng cáo phải đảm bảo tỷ lệ đủ lớn để có thể đọc được trong điều kiện bình thường và không được nhỏ hơn tỷ lệ tương đương cỡ chữ Times New Roman, 12, trên khổ giấy A4.

Nội dung bị cấm khi quảng cáo phòng khám

Luật Quảng cáo và các văn bản hướng dẫn đã liệt kê một danh sách các hành vi và nội dung bị cấm trong hoạt động quảng cáo y tế nhằm bảo vệ người bệnh khỏi những thông tin sai lệch và nguy hiểm:

• Quảng cáo sai sự thật, lừa dối, gây hiểu lầm
• Quảng cáo dịch vụ KCB khi chưa được cấp phép: Bao gồm việc phòng khám chưa có Giấy phép hoạt động, hoặc quảng cáo các dịch vụ, kỹ thuật nằm ngoài phạm vi chuyên môn đã được phê duyệt trong danh mục kỹ thuật.
• Cam kết chữa khỏi bệnh: Nghiêm cấm sử dụng các từ ngữ, câu chữ mang tính khẳng định tuyệt đối về hiệu quả điều trị như “chữa khỏi 100%”, “cam kết hết bệnh”.
• So sánh trực tiếp: Cấm so sánh dịch vụ, giá cả, chất lượng, hay hiệu quả của phòng khám mình với một cơ sở y tế cụ thể khác.
• Sử dụng các từ ngữ so sánh nhất: Cấm sử dụng các từ như “nhất”, “duy nhất”, “tốt nhất”, “số một” hoặc các từ ngữ có ý nghĩa tương tự mà không có tài liệu hợp pháp chứng minh theo quy định.
• Quảng cáo các dịch vụ bị cấm theo luật: Điển hình là quảng cáo các dịch vụ liên quan đến chẩn đoán, lựa chọn giới tính phôi, thai nhi, hoặc quảng cáo, môi giới việc hiến, nhận bộ phận cơ thể người vì mục đích thương mại.
• Sử dụng hình ảnh, ngôn ngữ phản cảm: Cấm sử dụng các nội dung trái với đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc.
• Cấm lợi dụng hình ảnh, tư cách của người hành nghề để quảng bá, khuyến khích người bệnh sử dụng các phương pháp KCB chưa được công nhận. Đây là một hành vi bị cấm được nhấn mạnh trong Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023

Bài học từ các phòng khám không xin giấy phép quảng cáo tại TP.HCM

Thực tiễn công tác thanh tra, kiểm tra tại các thành phố lớn như TP.HCM đã cho thấy nhiều bài học đắt giá về hậu quả của việc vi phạm quy định quảng cáo. Phân tích các trường hợp cụ thể được báo chí và cơ quan chức năng công bố giúp minh họa rõ nét các rủi ro pháp lý:

• Trường hợp 1: Phòng khám đa khoa Hoàn Cầu: Cơ sở này đã nhiều lần bị Thanh tra Sở Y tế TP.HCM xử phạt vì hành vi “quảng cáo dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh thiếu nội dung về phạm vi hoạt động chuyên môn ghi trong giấy phép“. Trong một lần vi phạm, phòng khám bị phạt 44,7 triệu đồng và bị tước GPHĐ trong 3 tháng. Điều này cho thấy các hành vi vi phạm có tính chất lặp lại sẽ bị xử lý ngày càng nghiêm khắc hơn và được đưa vào danh sách giám sát thường xuyên.
• Trường hợp 2: Công ty TNHH Phòng khám đa khoa Việt Khang Thủ Đức: Phòng khám này bị xử phạt 54 triệu đồng và tước GPHĐ 2 tháng do một loạt các vi phạm, bao gồm “quảng cáo dịch vụ KCB thiếu nội dung về phạm vi hoạt động chuyên môn” và “chỉ định sử dụng các dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh vì vụ lợi”.
• Trường hợp 3: Công ty TNHH quốc tế Sonia: Cơ sở này bị phạt 120 triệu đồng, một mức phạt rất cao, do vi phạm nghiêm trọng là “quảng cáo dịch vụ khám chữa bệnh khi chưa có giấy phép hoạt động”.

Việc các cơ quan báo chí và Sở Y tế công khai danh sách các cơ sở vi phạm trên các cổng thông tin chính thức. Nó không chỉ gây ra tổn thất tài chính trực tiếp từ các khoản phạt mà còn gây thiệt hại nặng nề về uy tín và thương hiệu. Một khi đã bị “bêu tên”, phòng khám sẽ mất đi lòng tin của bệnh nhân, gây khó khăn rất lớn trong việc thu hút khách hàng mới và duy trì hoạt động kinh doanh bền vững trong tương lai.

Chiến lược Quảng cáo Hiệu quả và Đúng luật

Thay vì các phương pháp quảng cáo trực diện, rủi ro cao, các phòng khám nên chuyển hướng sang các chiến lược tinh tế và bền vững hơn:

• Chuyển từ “Quảng cáo Bán hàng” sang “Marketing chia sẽ kiến thức”: Thay vì tập trung vào các thông điệp giảm giá, khuyến mãi hay những cam kết hiệu quả mơ hồ, các phòng khám nên đầu tư xây dựng nội dung cung cấp kiến thức y khoa hữu ích, chính xác cho cộng đồng. Các nội dung này có thể là bài viết phân tích về một bệnh lý, video giải thích về một công nghệ mới (đã được cấp phép), hoặc các buổi livestream tư vấn sức khỏe. Cách tiếp cận này không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn giúp xây dựng hình ảnh chuyên gia và tạo dựng lòng tin lâu dài với bệnh nhân.
• Tận dụng Câu chuyện Bệnh nhân một cách Khéo léo: Pháp luật cấm sử dụng “thư cảm ơn của người bệnh” để quảng cáo. Tuy nhiên, phòng khám vẫn có thể sản xuất các nội dung chia sẽ về một bệnh lý cụ thể, trong đó có thể sử dụng hình ảnh minh họa về quá trình cải thiện sức khỏe của một bệnh nhân (với điều kiện phải có sự đồng ý bằng văn bản của bệnh nhân và che mặt hoặc làm mờ thông tin nhận dạng nếu cần). Điều quan trọng là trọng tâm của nội dung phải là kiến thức y khoa, chứ không phải là những lời ca ngợi, cảm ơn trực tiếp dành cho phòng khám.
• Minh bạch và Trung thực: Luôn công khai, minh bạch các thông tin cơ bản như tên, địa chỉ, số giấy phép hoạt động. Thậm chí, việc thừa nhận một cách khéo léo những điểm yếu của cơ sở (ví dụ: “khu vực chờ đôi khi đông, mong quý bệnh nhân thông cảm“) có thể giúp giảm bớt kỳ vọng không thực tế và thể hiện sự trung thực, từ đó tạo được sự đồng cảm từ phía người bệnh

Tầm quan trọng của việc Tư vấn Pháp lý

Trong một môi trường pháp lý phức tạp và luôn biến động, việc đầu tư vào kiến thức và chuyên môn pháp lý là không thể thiếu:

• Đào tạo nội bộ: Các phòng khám cần định kỳ tổ chức các buổi tập huấn, cập nhật kiến thức cho đội ngũ marketing, truyền thông và cả các y bác sĩ tham gia vào quá trình xây dựng, phê duyệt nội dung quảng cáo. Nội dung đào tạo cần tập trung vào các quy định mới nhất của pháp luật về quảng cáo y tế và chính sách của các nền tảng số.
• Tư vấn pháp lý chuyên nghiệp: Đối với các chiến dịch quảng cáo quy mô lớn hoặc khi đối mặt với các vấn đề pháp lý phức tạp, việc tìm đến các công ty luật hoặc chuyên gia tư vấn pháp lý chuyên sâu về lĩnh vực y tế là một khoản đầu tư khôn ngoan để phòng ngừa rủi ro. Sự tồn tại của các đơn vị chuyên cung cấp dịch vụ hỗ trợ thủ tục nàyđã cho thấy nhu cầu thực tế và tính phức tạp của quy trình.
• Chủ động theo dõi sự thay đổi của pháp luật: Khung pháp lý về quảng cáo, đặc biệt là quảng cáo trên không gian mạng và các ứng dụng của trí tuệ nhân tạo (AI), đang trong quá trình thay đổi và hoàn thiện nhanh chóng.Việc có một bộ phận hoặc đối tác chuyên trách theo dõi các dự thảo luật, nghị định mới là yếu tố cực kỳ quan trọng, giúp phòng khám luôn chủ động điều chỉnh chiến lược và đảm bảo tuân thủ pháp luật một cách bền vững.

Hy vọng với những thông tin trên, sẽ giúp các chủ đầu tư cũng như các bác sĩ có cái nhìn đúng về xin giấy xác nhận nội dung quảng cáo, trách các rủi ro pháp lý không cần thiết.