Cho Thuê Chứng Chỉ Hành Nghề Dược có bị phạt không?

Bạn là dược sĩ vừa tốt nghiệp, tay cầm tấm chứng chỉ hành nghề dược quý giá nhưng lại thiếu vốn để tự mình mở nhà thuốc? Hay bạn là một nhà đầu tư nhạy bén, đã có sẵn mặt bằng và nguồn vốn dồi dào nhưng lại vướng rào cản về chuyên môn? Trong bối cảnh đó, ý tưởng “cho thuê” hoặc “đi thuê” chứng chỉ hành nghề dược có vẻ như một lối tắt hoàn hảo, một giải pháp đôi bên cùng có lợi.

Tuy nhiên, đằng sau sự tiện lợi đó là những rủi ro pháp lý khôn lường. Vậy cho thuê chứng chỉ hành nghề dược có bị phạt không? Câu trả lời ngắn gọn và dứt khoát theo pháp luật Việt Nam hiện hành là CÓ.

Mức phạt cho thuê chứng chỉ hành nghề dược là bao nhiêu?

Thực trạng “treo bằng” hay cho thuê chứng chỉ hành nghề dược không chỉ là hành vi thiếu đạo đức nghề nghiệp mà còn là hành vi vi phạm pháp luật một cách nghiêm trọng. Mọi chế tài xử phạt cho hành vi này đều được quy định rõ ràng và cụ thể trong các văn bản pháp quy của nhà nước, đặc biệt là Nghị định 117/2020/NĐ-CP ngày 28/9/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế.

Mức phạt đối với Dược sĩ cho thuê chứng chỉ (Người cho thuê)

Đối với dược sĩ đứng tên trên chứng chỉ hành nghề nhưng không trực tiếp làm việc chuyên môn mà “cho thuê” danh nghĩa của mình, pháp luật đã quy định những hình thức xử phạt nghiêm khắc, tác động trực tiếp đến cả tài chính và con đường sự nghiệp.

• Phạt tiền: Căn cứ Nghị định 117/2020/NĐ-CP, hành vi cho thuê, cho mượn chứng chỉ hành nghề dược sẽ bị phạt tiền từ 20.000.000 VNĐ đến 30.000.000 VNĐ.
• Hình phạt bổ sung: Ngoài việc bị phạt tiền, dược sĩ vi phạm sẽ phải đối mặt với hình phạt bổ sung là bị tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề dược trong thời hạn từ 12 tháng đến 24 tháng. Trong suốt thời gian này, dược sĩ hoàn toàn không có tư cách pháp lý để hành nghề, đồng nghĩa với việc “đóng băng” mọi hoạt động chuyên môn.

Mức phạt đối với Cơ sở kinh doanh đi thuê chứng chỉ (Người thuê)

Về phía cơ sở kinh doanh (nhà thuốc, quầy thuốc, công ty dược phẩm) sử dụng “chiêu trò” thuê chứng chỉ để hợp thức hóa hoạt động, mức phạt còn nặng hơn và có thể dẫn đến việc phải đóng cửa kinh doanh.

• Phạt tiền: Theo Nghị định 117/2020/NĐ-CP, hành vi thuê, mượn chứng chỉ hành nghề dược để kinh doanh sẽ bị phạt tiền từ 30.000.000 VNĐ đến 40.000.000 VNĐ.
• Hình phạt bổ sung: Song song với mức phạt tiền cao, cơ sở kinh doanh sẽ bị tước quyền sử dụng giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược trong thời gian từ 06 tháng đến 12 tháng.

Việc hiểu rõ những con số “biết nói” này là lời cảnh tỉnh cho bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào đang có ý định tham gia vào hoạt động cho thuê chứng chỉ hành nghề dược.

Vì sao cho thuê chứng chỉ hành nghề dược lại bị cấm và tiềm ẩn rủi ro gì?

Việc pháp luật quy định những mức phạt nặng cho hành vi cho thuê chứng chỉ hành nghề dược không phải là ngẫu nhiên. Quy định này xuất phát từ bản chất của ngành y tế – một ngành đặc thù liên quan trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người.

Rủi ro về pháp lý và trách nhiệm chuyên môn

Đây là rủi ro lớn nhất và đáng sợ nhất. Chứng chỉ hành nghề dược không phải là một tờ giấy thông hành vô tri, mà là một cam kết pháp lý về trách nhiệm chuyên môn. Khi đặt chứng chỉ của mình tại một cơ sở kinh doanh dược, dược sĩ đã mặc định trở thành người chịu trách nhiệm cao nhất về mọi hoạt động chuyên môn tại đó, ngay cả khi không có mặt.

Điều này có nghĩa là:

• Chịu trách nhiệm cho mọi sai sót: Dược sĩ đứng tên trên chứng chỉ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về chất lượng thuốc, quy trình bảo quản, việc tư vấn và bán thuốc theo đơn.
• Đối mặt với truy cứu hình sự: Hãy tưởng tượng một kịch bản tồi tệ: nhà thuốc mà bạn “cho thuê” chứng chỉ bán nhầm thuốc, bán thuốc giả hoặc thuốc hết hạn sử dụng gây ra biến chứng nặng, thậm chí tử vong cho bệnh nhân. Khi đó, cơ quan điều tra sẽ làm việc với ai đầu tiên? Chính là người có tên trên chứng chỉ hành nghề. Bạn sẽ là người phải đối mặt với các cuộc điều tra, truy tố và có nguy cơ phải chịu trách nhiệm hình sự cho một sai lầm không phải do mình trực tiếp gây ra.

Về bản chất, bạn đang đánh cược cả sự tự do và tương lai của mình vào tay một người khác, một hoạt động kinh doanh mà bạn không thể kiểm soát.

Rủi ro mất uy tín và sự nghiệp cá nhân

Nếu như rủi ro pháp lý là một đòn giáng mạnh mẽ và tức thời, thì rủi ro về uy tín và sự nghiệp lại là một vết thương âm ỉ, kéo dài và có sức hủy hoại ghê gớm.

• “Vết đen” trong hồ sơ hành nghề: Việc bị xử phạt và tước quyền sử dụng chứng chỉ sẽ được ghi lại trong hồ sơ hành nghề của bạn. Đây là một “vết đen” rất khó gột rửa. Khi bạn muốn xin việc ở các công ty dược phẩm uy tín, ứng tuyển vào các vị trí quản lý hay tự mình kinh doanh sau này, lịch sử vi phạm này sẽ là một rào cản cực lớn.
• Mất lòng tin từ đồng nghiệp và cơ quan quản lý: Trong một ngành đòi hỏi sự chính trực và đạo đức cao như ngành Dược, uy tín là vốn quý nhất. Một khi đã bị phát hiện cho thuê chứng chỉ, bạn sẽ mất đi sự tôn trọng và tin tưởng từ đồng nghiệp, đối tác. Các cơ quan quản lý nhà nước cũng sẽ có cái nhìn khắt khe hơn đối với bạn trong tương lai. Sự nghiệp mà bạn đã mất nhiều năm học tập và gây dựng có thể sụp đổ chỉ vì một quyết định sai lầm.

Giải pháp hợp pháp thay thế cho việc thuê chứng chỉ dược

Nhận thức rõ những rủi ro và mức phạt nặng nề của việc cho thuê chứng chỉ, câu hỏi đặt ra là: làm thế nào để dược sĩ có chuyên môn và nhà đầu tư có vốn có thể hợp tác một cách hợp pháp, an toàn và hiệu quả?

Đối với Dược sĩ: Hợp tác kinh doanh hoặc làm việc theo hợp đồng

Nếu bạn là dược sĩ sở hữu chứng chỉ hành nghề, bạn đang có trong tay một tài sản giá trị. Hãy khai thác nó một cách thông minh và hợp pháp qua các hình thức sau:

• Hợp tác kinh doanh: Đây là hình thức lý tưởng nhất để đảm bảo quyền lợi và trách nhiệm song hành. Thay vì cho thuê chứng chỉ một cách thụ động, bạn hãy chủ động trở thành một đối tác kinh doanh.
  • Cách thức: Bạn và nhà đầu tư sẽ cùng nhau ký kết hợp đồng hợp tác kinh doanh, trong đó bạn có thể góp vốn bằng chính giá trị chuyên môn, uy tín và chứng chỉ hành nghề của mình. Cả hai sẽ cùng đứng tên trên giấy phép kinh doanh, cùng chia sẻ lợi nhuận, và quan trọng nhất là cùng chịu trách nhiệm cho hoạt động của nhà thuốc.
  • Lợi ích: Mô hình này biến bạn từ người làm thuê thành người làm chủ, cho phép bạn trực tiếp tham gia quản lý, đảm bảo các hoạt động chuyên môn được thực hiện đúng chuẩn mực, bảo vệ uy tín của chính mình và tối đa hóa lợi ích kinh tế.
• Ký hợp đồng lao động chính thức: Nếu bạn không muốn tham gia vào việc quản lý kinh doanh, bạn có thể lựa chọn con đường trở thành một nhân sự chủ chốt của cơ sở.
  • Cách thức: Bạn sẽ ký kết một hợp đồng lao động với cơ sở kinh doanh để đảm nhận vị trí “Dược sĩ phụ trách chuyên môn”. Hợp đồng cần quy định rõ ràng về mức lương, thưởng, các chế độ đãi ngộ (bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế), thời gian làm việc và phạm vi trách nhiệm của bạn.
  • Lợi ích: Bạn được pháp luật lao động bảo vệ, có nguồn thu nhập ổn định và chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi công việc của mình tại nhà thuốc. Đây là con đường an toàn, chính danh và giúp bạn tích lũy kinh nghiệm thực tế.

Đối với nhà đầu tư: Tuyển dụng Dược sĩ phụ trách chuyên môn

Từ góc độ của người bỏ vốn đầu tư, việc xây dựng một nền tảng kinh doanh hợp pháp ngay từ đầu chính là chìa khóa cho sự phát triển bền vững.

• Xây dựng chính sách tuyển dụng hấp dẫn: Thay vì tìm cách “thuê bằng”, hãy đầu tư vào việc tuyển dụng một dược sĩ có năng lực. Hãy xây dựng một bản mô tả công việc rõ ràng cùng chế độ đãi ngộ cạnh tranh (lương cứng, phần trăm doanh thu, thưởng hiệu quả, các chế độ phúc lợi khác) để thu hút và giữ chân nhân tài. Một dược sĩ giỏi không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý mà còn là yếu tố cốt lõi giúp nhà thuốc của bạn phát triển.
• Đảm bảo tuân thủ pháp luật: Luôn tuân thủ đầy đủ các quy định của Luật Dược về vai trò và sự hiện diện của dược sĩ phụ trách chuyên môn, cũng như các quy định của Bộ luật Lao động về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động. Việc này không chỉ giúp bạn tránh được các rủi ro pháp lý mà còn xây dựng được một thương hiệu uy tín trong mắt khách hàng và cơ quan quản lý.

Suy cho cùng, một mối quan hệ lao động hay hợp tác kinh doanh minh bạch, sòng phẳng luôn là nền tảng vững chắc hơn nhiều so với một giao dịch “ngầm” bất hợp pháp và đầy rủi ro.

Giải đáp các câu hỏi thường gặp (FAQ)

Trong quá trình tìm hiểu về quy định hành nghề dược, có nhiều câu hỏi và tình huống thực tế khiến các dược sĩ và nhà đầu tư băn khoăn. Dưới đây là giải đáp cho những thắc mắc phổ biến nhất.

Cho thuê bằng dược sĩ trung cấp, cao đẳng có bị phạt không?

Câu trả lời là CÓ. Cần phải làm rõ rằng, pháp luật xử phạt hành vi cho thuê, cho mượn “Chứng chỉ hành nghề dược”, chứ không phải “bằng cấp chuyên môn” (bằng trung cấp, cao đẳng hay đại học). Bất kỳ cá nhân nào, không phân biệt trình độ học vấn, sau khi đã đủ điều kiện và được cấp Chứng chỉ hành nghề dược mà thực hiện hành vi cho thuê, cho mượn thì đều sẽ bị xử phạt theo cùng một quy định đã nêu ở trên. Trọng tâm của việc xử phạt là hành vi lạm dụng tư cách pháp lý hành nghề, không phụ thuộc vào bằng cấp.

Thời gian bị thu hồi chứng chỉ hành nghề là bao lâu?

Theo quy định tại Nghị định 117/2020/NĐ-CP, dược sĩ có hành vi cho thuê, cho mượn chứng chỉ hành nghề sẽ bị áp dụng hình phạt bổ sung là tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề trong thời hạn từ 12 tháng đến 24 tháng. Đây là một khoảng thời gian rất dài, ảnh hưởng trực tiếp đến mọi hoạt động chuyên môn và là một trong những chế tài nặng nhất đối với một người hành nghề y tế.

Nếu chỉ “đứng tên giúp” người nhà thì có bị coi là cho thuê không?

Về mặt pháp lý, hành vi “đứng tên giúp” người trong gia đình mà không thực sự làm việc, không chịu trách nhiệm chuyên môn tại cơ sở thì hoàn toàn bị coi là hành vi vi phạm. Pháp luật không phân biệt mục đích của hành vi là cho thuê để nhận tiền hay cho mượn vì tình cảm.

Bản chất của vi phạm là việc dược sĩ không có mặt tại cơ sở để thực hiện trách nhiệm chuyên môn mà vẫn để cơ sở sử dụng tên và chứng chỉ của mình để hoạt động. Do đó, bạn vẫn phải đối mặt với đầy đủ các mức phạt và rủi ro như đã phân tích.

Làm thế nào để tố cáo hành vi thuê và cho thuê chứng chỉ hành nghề dược?

Nếu bạn phát hiện các cơ sở kinh doanh dược có dấu hiệu thuê, mượn chứng chỉ (ví dụ: dược sĩ phụ trách chuyên môn không bao giờ có mặt, người không có chuyên môn trực tiếp bán thuốc kê đơn…), bạn có thể gửi đơn phản ánh hoặc tố cáo đến các cơ quan có thẩm quyền để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Các cơ quan tiếp nhận bao gồm:

• Thanh tra Sở Y tế tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
• Phòng Y tế quận, huyện, thị xã.

Việc cung cấp thông tin chính xác, có bằng chứng sẽ giúp cơ quan chức năng xử lý vi phạm hiệu quả hơn.

Qua những phân tích chi tiết trên, có thể khẳng định rằng việc cho thuê chứng chỉ hành nghề dược là một hành vi bị pháp luật nghiêm cấm, mang theo những hậu quả vô cùng nặng nề. Đó không chỉ là câu chuyện về những khoản phạt tiền lên đến hàng chục triệu đồng, mà còn là nguy cơ bị tước đi quyền hành nghề, đánh mất sự nghiệp và uy tín đã được xây dựng bằng nhiều năm nỗ lực học tập và cống hiến.