Phạm vi hành nghề của điều dưỡng hiện nay được quy định như thế nào?

Phạm vi hành nghề của điều dưỡng tại Việt Nam hiện nay được quy định chi tiết trong Danh mục kỹ thuật chuyên môn khám bệnh, chữa bệnh của người hành nghề chức danh điều dưỡng, ban hành kèm theo Thông tư số 32/2023/TT-BYT của Bộ Y tế ngày 31 tháng 12 năm 2023.

Văn bản này phân định rõ ràng các kỹ thuật chuyên môn mà điều dưỡng viên được phép thực hiện, chia thành hai nhóm chính:

1. Kỹ thuật do Bác sĩ chỉ định và Điều dưỡng thực hiện: Đây là những thủ thuật, chăm sóc mà điều dưỡng viên tiến hành theo y lệnh của bác sĩ.
2. Kỹ thuật do Điều dưỡng ra chỉ định và thực hiện độc lập: Đây là những kỹ thuật mà điều dưỡng viên có quyền tự chủ trong việc quyết định và tiến hành mà không cần chỉ định từ bác sĩ

Phân loại Kỹ thuật theo Năng lực và Trình độ

Danh mục này sử dụng các ký hiệu để làm rõ yêu cầu về trình độ chuyên môn đối với người thực hiện:

• Kỹ thuật không đánh dấu: Điều dưỡng ở mọi trình độ đào tạo đều có thể thực hiện và/hoặc ra chỉ định thực hiện. Ví dụ:
  • Cắt móng chân, chăm sóc móng chân.
  • Đo thân nhiệt bằng nhiệt kế
  • Kỹ thuật cho người bệnh uống thuốc
  • Kỹ thuật tắm cho người bệnh.
• Kỹ thuật đánh dấu (+): Là các kỹ thuật sơ cứu, cấp cứu. Điều dưỡng ở mọi trình độ đào tạo đều được phép chỉ định và thực hiện. Ví dụ:
  • Băng ép bất động xử trí rắn độc cắn.
  • Cấp cứu ngừng tim.
  • Cố định tạm thời cột sống cổ bằng nẹp.
  • Thủ thuật Heimlich (lấy dị vật đường thở).
• Kỹ thuật đánh dấu (*): Là những kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi điều dưỡng phải có văn bằng chuyên khoa tương ứng hoặc có trình độ từ đại học trở lên và đã được đào tạo bổ sung về kỹ thuật chuyên môn đó mới được phép thực hiện và/hoặc chỉ định. Ví dụ:
  • Cai thở máy bằng thở T-tube ngắt quãng.
  • Hút áp lực âm bằng máy liên tục điều trị vết loét, vết thương.
  • Lọc máu liên tục.
  • Tiêm tế bào gốc qua đường tiêm bắp.

Phạm vi Chuyên Môn Trong Điều Dưỡng

Danh mục bao gồm 1251 kỹ thuật trải dài trên nhiều chuyên khoa khác nhau, cho thấy phạm vi hành nghề đa dạng của điều dưỡng:

• Chung: Bao gồm các kỹ thuật chăm sóc cơ bản, cấp cứu và theo dõi người bệnh.
• Nội khoa, Nội tiết, Dị ứng – Miễn dịch lâm sàng: Bao gồm các kỹ thuật như đo chức năng hô hấp, nghiệm pháp dung nạp glucose, chăm sóc người bệnh đái tháo đường.
• Ngoại khoa, Bỏng, Tạo hình thẩm mỹ: Bao gồm các kỹ thuật như bó bột, chăm sóc vết bỏng, thay băng, phụ giúp các thủ thuật ngoại khoa.
• Da liễu: Bao gồm các kỹ thuật chăm sóc da, điều trị một số bệnh lý da bằng laser, lăn kim.
• Gây mê hồi sức và Hồi sức cấp cứu: Bao gồm các kỹ thuật chăm sóc bệnh nhân thở máy, theo dõi các chỉ số sinh tồn nâng cao, thực hiện các kỹ thuật lọc máu
• Các chuyên khoa khác: Như Mắt, Răng hàm mặt, Tai mũi họng, Y học cổ truyền, Ung bướu và Tâm thần, với các kỹ thuật đặc thù cho từng chuyên ngành

Như vậy, quy định hiện hành đã tạo ra một hành lang pháp lý rõ ràng, chi tiết, cho phép điều dưỡng viên phát huy vai trò và năng lực chuyên môn của mình, đồng thời phân định trách nhiệm cụ thể dựa trên trình độ đào tạo và tính chất phức tạp của từng kỹ thuật.

Điều Dưỡng Hạng IV Có Được Thực Hiện Kỹ Thuật Vật Lý Trị Liệu Không

Một điều dưỡng hạng IV đã được cấp chứng chỉ hành nghề với chức danh điều dưỡng và được bổ sung phạm vi chuyên môn thực hiện kỹ thuật vật lý trị liệu & phục hồi chức năng. Tuy nhiên, theo Thông tư số 32/2023/TT-BYT, phụ lục phạm vi hành nghề của điều dưỡng không bao gồm các kỹ thuật về vật lý trị liệu.

Điều này dẫn đến câu hỏi: Liệu có được thực hiện các kỹ thuật vật lý trị liệu không?

• Theo Nghị định số 96/2023/NĐ-CP ngày 30/12/2023 và Thông tư số 32/2023/TT-BYT ngày 31/12/2023, người có chức danh điều dưỡng chỉ được cấp phạm vi hành nghề tương ứng với chức danh điều dưỡng.
• Điều dưỡng không thể bổ sung phạm vi hành nghề thuộc chức danh khác, bao gồm kỹ thuật vật lý trị liệu và phục hồi chức năng.

Dựa trên các quy định hiện hành, Không được thực hiện các kỹ thuật vật lý trị liệu, mặc dù đã từng được cấp quyết định bổ sung phạm vi chuyên môn.

Danh mục kỹ thuật điều dưỡng theo thông tư 32

Ban hành kèm theo Thông tư số 32/2023/TT-BYT ngày 31 tháng 12 năm 2023 của Bộ trưởng Bộ Y tế

Tải file: Danh mục kỹ thuật điều dưỡng