Xuất huyết não ở trẻ em: Cảnh báo của các bác sĩ

Những ngày cuối tháng 3/2024, Khoa Ngoại thần kinh tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cuba Đồng Hới liên tục tiếp nhận 3 trẻ nhỏ bị xuất huyết não do vỡ dị dạng mạch máu não. Trong số đó, có 2 bé 11 tuổi và một bé 7 tuổi.

Mẹ của bệnh nhi T.N.N.H. (sinh năm 2017) trú tại thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình chia sẻ: “Khi con dậy, nó cảm thấy khó chịu trong người, sau đó khóc và ngất đi. Chúng tôi nhanh chóng đưa con đến bệnh viện. Khi bác sĩ nói con bị xuất huyết não, cả nhà rất bất ngờ và lo lắng.”

Nguyên nhân và triệu chứng

Bác sĩ Nguyễn Văn Mận – Trưởng Khoa Ngoại thần kinh cho biết, qua khai thác bệnh sử từ người nhà, cả 3 bệnh nhi đều hôn mê đột ngột trước khi được đưa vào viện cấp cứu. Sau khi chụp CT scan sọ não có tiêm thuốc cản quang, các bác sĩ phát hiện các bệnh nhi có búi dị dạng ở thùy thái dương, thùy chẩm và thùy trán gây xuất huyết não – não thất.

Ngay sau khi phát hiện tình trạng, các y bác sĩ liên chuyên khoa đã tiến hành hội chẩn và đưa ra chỉ định phẫu thuật cấp cứu. 3 bệnh nhi được phẫu thuật mở sọ để lấy máu tụ và bóc tách toàn bộ búi dị dạng.

Sau ca phẫu thuật, các bệnh nhi tỉnh táo, vết mổ tốt và hiện đang tiếp tục được điều trị phục hồi chức năng.

Lời cảnh báo từ bác sĩ điều trị

Bác sĩ Mận nhấn mạnh: “Thời điểm những bệnh nhi gặp dấu hiệu bất thường đến lúc được phẫu thuật càng sớm càng tốt. Thời gian để càng lâu thì việc cứu chữa càng khó khăn, nguy hiểm đến tính mạng các cháu hoặc để lại nhiều di chứng. Trước đây, phương tiện phẫu thuật chưa được đầu tư thì những bệnh như này phải chuyển lên tuyến trên, trong quá trình di chuyển gặp rất nhiều tai biến và mất nhiều thời gian nên tiên lượng tử vong rất cao. Việc điều trị thành công cho các cháu phụ thuộc vào tình trạng bệnh lúc nhập viện để có chỉ định đúng và can thiệp kịp thời”.

Theo bác sĩ Mận, dị dạng mạch máu não là bệnh lý hiếm gặp, chỉ chiếm 0,14% dân số. Bệnh lý này do những bất thường của thành mạch máu não tạo ra búi mạch trong não với các động mạch và tĩnh mạch dãn lớn. Dị dạng thường gây xuất huyết não ở người trẻ và trẻ em với nguy cơ xuất huyết hàng năm là 2 – 4% trong tổng số người bị.

Tỷ lệ tử vong do xuất huyết khoảng 10% và để lại di chứng thần kinh khoảng 30 – 50%.

Dấu hiệu cảnh báo và hướng xử trí

Biểu hiện lâm sàng của bệnh lý dị dạng mạch máu não thường là co giật, yếu liệt, hôn mê… Tuy nhiên, cũng có trường hợp bệnh nhân chỉ nhức đầu hoặc hoàn toàn không có triệu chứng nào.

Việc điều trị phụ thuộc vào kích thước, vị trí của búi dị dạng và tình trạng của động mạch nuôi và tĩnh mạch dẫn lưu. Các bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng bệnh nhân lúc nhập viện để có chỉ định đúng và can thiệp kịp thời.

Khi thấy trẻ có những biểu hiện như co giật, yếu liệt, hôn mê… phụ huynh nên đưa ngay trẻ vào bệnh viện gần nhất để được sơ cứu, sau đó chuyển đến bệnh viện có thể phẫu thuật sọ não để có hướng xử trí kịp thời. Phụ huynh không cần quá lo lắng rồi cho trẻ tiến hành các xét nghiệm, chụp chiếu khi chưa cần thiết.

Bác sĩ Nguyễn Văn Mận khuyến cáo: “Bệnh xuất huyết não là bệnh lý hiếm gặp, tình trạng xuất huyết não thường do nhiều nguyên nhân, có thể là do tác động mạnh từ bên ngoài hoặc tình trạng búi mạch máu não gây ra. Bệnh lý này cũng không thể tầm soát rồi ngăn ngừa như các bệnh khác, phụ huynh không nên đưa trẻ xét nghiệm, chụp chiếu khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Khi trẻ có biểu hiện co giật, yếu liệt, hôn mê… thì hơn 90% là bị xuất huyết não, cần đưa ngay đến cơ sở y tế”.